Buitenlandse handelsagenten zijn kwetsbaar voor omkoping, omdat ze in een ‘voor wat – hoort wat’-omgeving opereren. Dat zegt strafrechtadvocaat en voormalig forensisch accountant Dick Alblas*.
Dick Alblas doet zijn uitspraak in een toelichting op een interview met hem in het Financieele Dagblad (FD) deze zomer. Dat sprak met hem en met corruptiebestrijder Transparency International over de positie van handelsagenten.
Dick Alblas
‘Wereldwijd onderschat men de gevaren van het gebruik van agenten’, zegt Dick Alblas in het FD. Voor afnemers zit het risico vooral in de kans dat iemand in de organisatie via de lokale agent geld krijgt van de leverancier om de deal rond te laten komen. Dat gaat dan om omkoping. Maar ook agenten zelf lopen het risico om als tussenpersoon misbruikt (of: doelbewust gebruikt) te worden om handelsstromen te verdoezelen.
Alblas geeft een voorbeeld. ‘Als een bouwconsortium in De Krim een brug wil bouwen, wordt misschien een aannemer in Nederland gezocht, omdat wij nu eenmaal goed in bruggenbouwen zijn. Om sancties te ontlopen kan de opdrachtgever proberen de deal via Finland te laten lopen, want er gelden handelsbeperkingen met De Krim’.
Zit je daar als agent tussen, dan moet je oppassen, waarschuwt Alblas. ‘Je moet goed op de hoogte zijn van alle sanctielanden en de producten die onder de sanctiewetgeving vallen’.
Het artikel in het FD lijkt vooral buitenlandse agenten en overheden op het oog te hebben, erkent Alblas. ‘De Nederlandse overheid heeft wel een bepaalde mate van transparantie, en er is ook een goed handhavingssysteem om corruptie aan te pakken. Op het Afrikaanse continent bijvoorbeeld zijn er vaker politiek instabiele situaties en is er vaker sprake een ambtenarenapparaat dat vol zit met vrienden van de president. Maar elke overheid is een target. Dat hebben we in Nederland ook al een aantal keren gezien. In een globaliserende wereld kun je niet zeggen: hier hoeven wij niet op te letten. In mijn werk in de accountancy en nu in de advocatuur zag en zie ik dat er in het werken met internationale handelsagenten nog een hele weg te gaan is om risico’s te beperken’.
Vier tips om problemen te voorkomen
1) Je vergoeding als agent moet in verhouding staan tot je prestatie. In het Financiële Dagblad stelt Transparency International dat het commissie-systeem een risico op zichzelf vormt. Dat vindt Dick Alblas te ver gaan. ‘De verhouding moet kloppen. Als de vergoeding die je aangeboden krijgt te mooi is om waar te zijn, dan moet je argwaan krijgen’.
2) Je kunt zelf in contracten opnemen dat je handelt in overeenstemming met de geldende internationale anti-corruptiewetgeving, suggereert Dick Alblas. ‘Dat is al eens voorgesteld door de Internationale Kamer van Koophandel’.
3) Zorg dat je op de hoogt bent van handelssancties en voorkom dat je misbruikt (of doelbewust gebruikt) wordt om onduidelijkheid te scheppen over wie de opdrachtgever is en waar de goederen of diensten heen gaan.
4) Voer een transparante administratie. Je accountant kan op basis daarvan verklaren dat je geen geld ontving of betaalde aan (overheids)functionarissen om deals rond te krijgen. Let op: ook niet-ambtelijke corruptie kan strafbaar zijn gesteld, zoals in Nederland.
Vind je dit een interessant onderwerp en wil je er wel eens over doorpraten met vakgenoten? Kom naar de netwerkbijeenkomsten van het Verbond van Nederlandse Handelsagenten en Importeurs. Op 28 september en op 9 november ben je welkom!
* Dick Alblas is advocaat bij van Ardenne & Crince Le Roy Advocaten te Rotterdam en gespecialiseerd in financieel economisch straf- en sanctierecht. Hij werkte tot voor kort in de forensische accountancy bij Grant Thornton.